Dzień wierzby
W pierwszy dzień wiosny obchodzony jest Dzień Wierzby. Wiotkie i zwiewne drzewa są trwale wpisane w pejzaż Bydgoszczy i polski krajobraz.
Wierzbowe pomniki
W Bydgoszczy rośnie wiele wierzb, wśród nich tylko dwie to pomniki przyrody. To wierzba biała na Prądach przy ul. Ociepki oraz drzewo tego samego gatunku rosnące w parku na Wzgórzu Dąbrowskiego. Choć wierzb mamy dużo, rzadko zostają pomnikami przyrody. W 2020 nasze stowarzyszenie zgłosiło jedno z drzew rosnących na Wyspie Młyńskiej do ochrony przez ustanowienie pomnika przyrody, jednak wniosek ostatecznie nie trafił pod obrady Rady Miasta. Powodem okazał się stan drzewa – potężna wierzba rosnąca obok kładki Klenczona w swojej koronie miała nieco posuszu, co wskazuje na konieczność przeprowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych.
Pomimo tego zachęcamy do zgłaszania wierzb na pomniki przyrody. Informacje jak to zrobić znajdziecie w naszym tekście. Nieopodal Bydgoszczy w Lesie Ostromeckim (Nadleśnictwo Toruń) znajduje się olbrzymia wierzba biała – pomnik przyrody o obwodzie 870 cm. Z kolei w Dolinie Dolnej Wisły znajdziemy wiele wierzb sadzonych na miedzach czy przy polnych drogach. Są szerokie, niskie i zakończone tzw. wierzbową głową.
Ogławianie
Charakterystyczny kształt wierzby kojarzony z polskim krajobrazem to zasługa tzw. ogławiania. Historycznie zabieg ten pozwalał pozyskać opał, nakarmić zwierzęta czy pozyskać materiał do budowy ogrodzenia. Wierzby takie były systematycznie poddawane takiemu zabiegowi, co z czasem pozwalało nadać im rozpoznawalny z daleka kształt. Ogławianie rozpoczynano, gdy drzewo było jeszcze młode, a następnie regularnie je powtarzano. Dziś takie wierzby znikają z polskiego krajobrazu, ponieważ nie pozyskuje się w ten sposób opału czy materiałów. To strata, bo tego typu wierzby rosnące wśród pól stanowią dom dla wielu ptaków. W wierzbowych dziuplach żyją dzięcioły, grzywacze, drzewa te zapewniają też schronienie nietoperzom. W próchnie wierzby chroni się też pachnica dębowa.
Praktyki ogławiania przenoszą się z kolei do miast, na nieogławiane wcześniej drzewa, bo utarło się, że to zabieg, który pozwala zadbać o żywotność drzewa. Wierzbom (podobnie jak innym gatunkom drzew), które rosną w miastach takie zabiegi jednak nie służą. Z mitem o zwiększonej żywotności ogławianych drzew rozprawia się w swoim artykule dr hab. Marek Kosmala. Przytacza również inne argumenty przeciw takiemu traktowaniu drzew.
- Ogławianie wpływa na stabilność – drzewo ogłowione stanowi większe zagrożenie niż drzewo niecięte, gdyż jest ono bardziej podatne na złamanie przez silny wiatr.
- Ogławianie natychmiast obniża zdrowotność drzewa. Usunięcie poważnej części aparatu asymilacyjnego skutkuje narastającym deficytem energetycznym, wywołującym zjawisko tzw. diabelskiego kręgu lub „spirali śmierci”, prowadzącym do całkowitego obumarcia drzewa.
- Pielęgnowanie drzew ogłowionych jest kosztowne. Sam zabieg jest drogi i kłopotliwy, a po nim corocznie drzewo trzeba przycinać oraz usuwać posusz i kontrolować stan bezpieczeństwa.
Posadź wierzbę
W Dniu Wierzby Fudnacja Eko-Rozwoju zachęca do sadzenia wierzb. Jak to zrobić?
Zasadź z nami wierzbę, to nie jest trudne. Nie trzeba tracić pieniędzy i czasu by kupować sadzonki. Wczesną wiosną utnij z wierzby gałązkę o średnicy 0,5 – 1 cm i długości około 50 cm. Znajdź miejsce, gdzie chcesz zasadzić wierzbę – lubi ona wilgotne podłoże, zrób długi na około 20 cm dołek, włóż w niego gałązkę i jeśli jest taka potrzeba zasyp zbyt duży dołek. Odwiedzaj swoją sadzonkę w czasie suchych i gorących dni i podlewaj ją. Na wiosnę następnego roku na Twojej sadzonce powinny pojawić się pierwsze listki.
Fundacja Eko-Rozwoju
Źródła
- Fundacja Eko-Rozwoju – Dlaczego warto sadzić wierzby?
- Pomniki przyrody Bydgoszczy
- Zieleń Miejska, Marek Kosmala, Prawdy i mity o ogławianiu drzew