Źródliska – czy można je jeszcze uratować?

Źródliska w Rudach oraz Makowiskach i Wypaleniskach to miejsca absolutnie wyjątkowe, które niestety najprawdopodobniej wkrótce nie będą już tak urokliwe, przetnie je bowiem trasa S10. Przyrodnicy i mieszkańcy nie tracą jednak nadziei – można podpisać petycję, która jest kolejną próbą powstrzymania tego szalonego pod kątem przyrodniczym przebiegu S10. Co dotychczas zrobione było w tym temacie – spróbujemy jak najprościej odpowiedzieć na to pytanie.

Pretekstem dla tego artykułu było m.in. pożegnanie ze Źródliskami, które 18 listopada 2023 roku zorganizowaliśmy w ramach cyklu spacerów „Kultura na świeżym” Dominiki Kiss-Orskiej. To sprawiło, że miejsce to odkryło mnóstwo osób, które nie zdawały sobie wcześniej sprawy, jaką perełkę mamy w Puszczy Bydgoskiej. Padło wiele pytań, czy można coś jeszcze zrobić. Przedstawiamy zatem historię walki o to wyjątkowe miejsce:

– od 2015 roku temat budowy nowej drogi ekspresowej S-10 pojawia się coraz częściej w przemówieniach polityków

– 31 stycznia 2019 roku w ramach procedury mającej na celu wydanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych (DUŚ) dla zadania pn. „Budowa drogi ekspresowej S10 odc. Bydgoszcz-Toruń”, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Bydgoszczy, złożyła w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy Raport Oddziaływania na Środowisko z wnioskiem o kontynuowanie procedury i wydanie ww. decyzji.

– 24 lutego 2020 roku  Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wydała decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji dla odcinka drogi ekspresowej S10 między Bydgoszczą a Toruniem. Planowana trasa początkowo przebiega po śladzie dotychczasowej drogi krajowej nr 10, ale w okolicy Wypalenisk odbija na południe.

– 27 lutego 2020 roku powstaje petycja sprzeciwiająca się takiemu przebiegowi trasy.  Podpisało ją ponad 3tys. osób.

– 8 marca 2020 roku, zaledwie parę tygodni od powstania naszego stowarzyszenia, zaczynamy interesować się sprawą, dr hab. Katarzyna Marcysiak opisuje wartość przyrodniczą Źródlisk w jednym z pierwszych opublikowanych przez nas artykułów: https://www.modrzew.org.pl/skarby-puszczy-bydgoskiej-ktorych-nie-widzi-rdos/

– 21 marca 2021 zorganizowaliśmy spacer do Źródlisk w ramach ogólnopolskiej akcji „Łączy nas las”

– odwołanie do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ) – możliwość wysyłania uwag do 11 maja 2021 roku. Wśród jednostek odwołujących się m.in. gmina Toruń, Toruńskie Wodociągi, Zakład Gospodarki Komunalnej w Solcu Kujawskim czy Nadleśnictwo Solec Kujawski.

– podczas postępowania dotyczącego wydania Decyzji o Uwarunkowaniach Środowiskowych, 8 maja 2021r., przedstawiliśmy nasze stanowisko: https://www.modrzew.org.pl/zrodlisk-nie-da-sie-przeniesc/

– 16 maja 2021 roku organizujemy kolejny spacer na Źródliska

– 4 czerwca 2021 roku GDOŚ opublikowała niekorzystną dla przyrodników decyzję – pozostała przy pierwszej wersji przebiegu drogi, a nieopodal źródlisk droga pobiegnie estakadą.

– 5 lipca 2021 Fundacja JeKo, reprezentowana przez krakowską kancelarię Sanecki-Kowalik-Filipcová, złożyła skargę na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z 4 czerwca 2021.

– 6 kwietnia 2022 roku minister Łukasz Schreiber poinformował, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA) utrzymał w mocy decyzję GDOŚ i uznał, że skargi są bezzasadne, bo „RDOŚ jest wyspecjalizowanym organem ochrony środowiska oraz przyrody, przez co polemika z ustalonymi przez niego warunkami realizacji inwestycji nie może sprowadzać się do ogólnego zakwestionowania zajętego przez niego stanowiska” oraz „sprzeciw mieszkańców nie może stanowić podstawy do wydania negatywnej decyzji w sprawie środowiskowej”.

– 30 czerwca 2022 roku Sanecki Kowalik Filipcová Kancelaria Radców Prawnych w imieniu Fundacji JeKo złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). Zaskarżono w niej w całości wyrok WSA.

–  22 lipca 2022 roku aktywiści tworzą krótki film z informacją o tym miejscu i swoich doświadczeniach w walce o nie: https://www.youtube.com/watch?v=eegWtQSBNus

– 18 listopada 2023 roku  zorganizowaliśmy Pożegnanie ze Źródliskami w ramach cyklu spacerów „Kultura na świeżym” Dominiki Kiss-Orskiej. Coraz więcej osób poznających to miejsce sprzeciwia się przebiegowi drogi na tym obszarze.

– 25 listopada 2023 roku powstają kolejne petycje obywatelskie. Jedną z nich w ciągu 48 godzin podpisało ponad tysiąc osób.

Petycja Daniela Kaszubowskiego i Renaty Włazik do Premiera oraz Marszałka Sejmu RP: https://secure.avaaz.org/community_petitions/pl/premier_oraz_marszalek_sejmu_rp_petycja_obywatelska_w_sprawie_zmiany_przebiegu_trasy_s_10_na_odcinku_bydgoszcz_emilianowo/

Petycja Fundacji JeKo:
https://www.petycjeonline.com/petycja_w_sprawie_zmiany_przebiegu_drogi_ekspresowej_s10_zaplanowanej_na_terenie_uytku_ekologicznego_rodliska_na_wypaleniskach

– aktualna sytuacja formalna (listopad 2023) – źródło:  https://www.skyscrapercity.com/threads/s10-dk25-bydgoszcz-toru%C5%84-oraz-obwodnica-brzozy.2192004/post-186082026

• Odcinek 2: S10 Emilianowo – Solec
• Trwa procedowanie pozwolenia wodnoprawnego w PGW Wody Polskie.
• Wprowadzane są uwagi Inżyniera do Projektu Budowlanego.
• Weryfikacja Raportu Ponownej Oceny Oddziaływania inwestycji na Środowisko.
• Wprowadzanie uwag do Raportu Ponownej Oceny Oddziaływania inwestycji na Środowisko.
• Uzgadnianie rozwiązań u gestorów sieci.
• Wprowadzenie uwag do Projektu Stałej Organizacji Ruchu i materiałów do przeprowadzenia audytu BRD.
• Ponowne złożenie Raportu Ponownej Oceny Oddziaływania inwestycji na Środowisko.
• Złożenie rewizji Projektu Budowlanego do weryfikacji.
• Przygotowanie wniosku o ZRID.
• Rozpoczęcie audytu BRD.
• Weryfikacja rewizji Projektu Budowlanego.
• Zaawansowanie prac projektowych – 80%

Stan na listopad 2023 –  ze strony Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad:

Na Facebooku istnieje strona poświęcona ratowaniu Źródlisk: S10moznainaczej. Tam na bieżąco aktywiści informują o swoich działaniach w tej sprawie.

Jesteśmy w stałym kontakcie z Pracownią na Rzecz Wszystkich Istot, która była stroną w postępowaniu i która zaskarżyła wydaną decyzję do WSA, a obecnie dołączyła na prawach strony do postępowania o wydanie ZRID (zgody na realizację inwestycji drogowej). Sprawa jest teraz (listopad 2023) przed NSA, ponieważ wyrok WSA jest nadal nieprawomocny. Najważniejsze w tej chwili byłoby uchylenie DUŚ, bo tylko dzięki temu będzie można przeprojektować inwestycję. Jeśli tylko uda nam się czegoś dowiedzieć w tej sprawie, z pewnością zostawimy tutaj tę informację. Obserwujcie także naszą stronę na Facebooku.

Póki na ten teren nie wjechały jeszcze harwestery warto poruszyć niebo i ziemię aby tak się nie stało. Z technicznego punktu widzenia pozostało zaledwie kilka podpisów, które są tylko formalnością, aby teren ten stracić bezpowrotnie. Dlatego zachęcamy, aby podpisywać petycje i udostępniać je wśród znajomych, presja społeczna to konieczne minimum, które możemy zrobić! Niech rządzący wiedzą, jak ważne jest dla nas to miejsce.

Linki do petycji raz jeszcze:

Petycja Daniela Kaszubowskiego i Renaty Włazik do Premiera oraz Marszałka Sejmu RP: https://secure.avaaz.org/community_petitions/pl/premier_oraz_marszalek_sejmu_rp_petycja_obywatelska_w_sprawie_zmiany_przebiegu_trasy_s_10_na_odcinku_bydgoszcz_emilianowo/

Petycja Fundacji JeKo:
https://www.petycjeonline.com/petycja_w_sprawie_zmiany_przebiegu_drogi_ekspresowej_s10_zaplanowanej_na_terenie_uytku_ekologicznego_rodliska_na_wypaleniskach