Konsultacje

Nasze stanowisko w związku z rozbudową trasy W-Z

Do dziś (14 czerwca) trwają konsultacje społeczne w sprawie rozbudowy trasy W-Z. Zachęcamy do przeczytania naszego stanowiska w tej sprawie opartego o opinie ekspertów.

Stanowisko Stowarzyszenia MODrzew – Monitoring Obywatelski Drzew – trasa W-Z

W naszej opinii, planowana inwestycja w proponowanym wariancie stanowi olbrzymią ingerencję w środowisko naszego miasta, która będzie miała negatywne skutki na jakość życia mieszkańców, zwłaszcza osób, które na co dzień będą z nią sąsiadować. 

1. Brak uwzględnienia w raporcie twierdzenia Lewisa-Mogridge’a

W raporcie i załączonych prognozach nie uwzględniono takiego czynnika jak Twierdzenie Lewisa-Mogridge’a (The Lewis–Mogridge position, niekiedy też: prawo Lewisa-Mogridge’a) i istnienie tzw.ruchu wzbudzonego. Twierdzenie opisuje zależność pomiędzy budową dróg a natężeniem ruchu drogowego. Zakładana przed poszerzeniem drogi poprawa przepustowości trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, po czym korki zaczynają się tworzyć na drodze pomimo większej liczby pasów ruchu. Występowanie tego prawa znacząco obniża efektywność inwestycji drogowych w warunkach miejskich, ponieważ jak pokazano np. na przeanalizowanych inwestycjach w Warszawie z lat 2000-2012, zatłoczenie drogowe praktycznie nie ulega zmianie, za to rośnie lawinowo liczba pojazdów poruszających się po drodze. Nowe samochody na poszerzonych ulicach biorą się z tego, iż ludzie rezygnują z komunikacji publicznej na rzecz dojazdu samochodem. (Szymalski Wojciech, Prawo Lewisa-Mogridge’a w warszawskich inwestycjach, [w:] Przegląd komunikacyjny, nr 4/2013, s.31) W naszej ocenie raport oddziaływania na środowisko powinien uwzględniać powyższy czynnik poprzez analizę wpływu na środowisko zakorkowanej trasy W-Z.  W raporcie przeanalizowano jedynie warianty, w których budowa trasy W-Z likwiduje całkowicie zatory na ulicach poddanych przebudowie, nie można jednak wykluczyć, że trasa, zgodnie z twierdzeniem Lewisa-Mogridge’a będzie się dalej korkować.

2. Brak odpowiedniego modelu wyliczającego nasadzenia zastępcze

Na potrzeby preferowanego przez inwestora wariantu 4 zaplanowano wycięcie 1493 drzew – w trakcie inwentaryzacji policzono, że wyciętych zostanie 2218 pni, ponieważ część drzew to drzewa wielopniowe. Do wycinki zostały przeznaczone także tzw. grupy drzew i krzewów oraz powierzchnie leśne, na których szacujemy, że może rosnąć od 120 do 240 drzew (lasy) oraz 100-200 drzew (grupy drzew i krzewów), co pozwala oszacować łączną  liczbę drzew na terenie inwestycji od 1713 do 1933 sztuk. Dla tego wariantu planowane jest posadzenie przy inwestycji 282 drzew oraz 1600 na innych terenach miasta. Uważamy, że zaproponowane nasadzenia nie będą w stanie skompensować poniesionych strat dla środowiska. Do wyliczenia odpowiedniej liczby nowych nasadzeń proponujemy przyjęcie następujących zasad (Łukaszewicz Jan, Nasadzenia zastępcze drzew w miastach – główne problemy z decyzjami administracyjnymi, [w:] Zrównoważony rozwój – zastosowania,nr 4, 2013, s.31):

  1. zależność liczby nowych drzew od liczby pni drzew usuwanych (jeśli usunięte drzewo jest wielopniowe, to za każdy pień osobno należy wprowadzić nowe sadzonki);
  2. określenie liczebności nasadzeń, wynikającej z proporcji wybranych parametrów dendrometrycznych, np. suma obwodów pni nowych drzew powinna być równa obwodowi pnia drzewa usuwanego (przy zachowaniu kryterium minimalnych dopuszczalnych rozmiarów drzew do nasadzeń);
  3. uzależnienie liczby nowych drzew od wieku drzewa usuwanego (jeżeli można ustalić nawet szacunkowo jego wiek, np. na podstawie liczby słojów drewna; lub pośrednio, za pomocą powszechnie stosowanej tabeli wiekowej drzew Majdeckiego – Łukaszkiewicz J. 2010.  Określanie wieku niektórych gatunków drzew ulicznych na podstawie wybranych parametrów dendrometrycznych.  ROCZNIK POLSKIEGO TOWARZYSTWA DENDROLOGICZNEGO Vol. 58: 25-38). Łączna suma lat poszczególnych sadzonych drzew powinna być równa sumie lat drzew usuniętych lub wyższa (na przykład przy założeniu, że wprowadza się drzewa o wieku min. 8 lat – za ścięte drzewo w wieku 80 lat sadzimy 10 drzew 8-letnich lub 7 12-letnich itp.);
  4. uzależnienie liczby nowych nasadzeń krzewów od powierzchni zajmowanej przez krzewy usunięte.

Sadzone drzewa powinny mieć co najmniej 8 lat.

3. Konieczność dodatkowych inwentaryzacji, analiza możliwości przesadzenia rosnących drzew

Inwestycja ma być realizowana etapami (ze względu na znaczny zakres inwestycji planuje się wykonanie prac etapowo. Na obecnym etapie nie wyznaczono ilości i zasięgu etapów, a w opracowaniu przedstawiono i przeanalizowano rozwiązania docelowe, Raport o oddziaływaniu na środowisko, s.15). Z doniesień medialnych wiadomo, że nie ma obecnie pieniędzy na realizację inwestycji. Nie wiadomo też, kiedy takie środki się znajdą. W związku z tym wnosimy o nałożenie w DŚU:

4. Brak uwzględnienia efektu wyspy ciepła dla rozbudowy węzła przy ul. Gdańskiej

Stanowczo sprzeciwiamy się rozbudowie węzła przy ul.Gdańskiej (budowie łącznic), która doprowadzi do wycięcia historycznego szpaleru drzew przy tej ulicy i uniemożliwi nasadzenie w tym miejscu nowych drzew. Wpłynie to nie tylko destrukcyjnie na historyczny układ tej części miasta, ale przede wszystkim doprowadzi do wzmocnienia efektu miejskiej wyspy ciepła, który na terenie Bydgoszczy potwierdzono. Będzie to skutkować dalszym pogorszeniem jakości powietrza atmosferycznego w centrum miasta, stwarzając realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi narażonych na jego wpływ. (Stanisław Dudek, Renata Kuśmierek-Tomaszewska, Jacek Żarski, Ocena warunków termicznych w centrum Bydgoszczy na tle dzielnicy peryferyjnej Fordon i terenu zamiejskiego, [w:] Infrastrukrtura i ekologia terenów wiejskich Nr II/3/2014, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 733)

5. Brak uwzględnienia warunków aerodynamicznych korzystnych dla wentylacji miasta (tzw.”bryzy miejskiej”)

Warunki klimatyczne Bydgoszczy zostały zbadane również przez Miejską Pracownię Urbanistyczną (MPU). Na podstawie analizy zdjęć satelitarnych wykonanych  przez teledetekcyjnego satelitę Landsat 8 stwierdzono, że w granicach miasta występuje zjawisko „miejskiej wyspy ciepła” typowe dla dużych obszarów zurbanizowanych. Jako obszary o znacznie podwyższonej temperaturze wskazano tereny przeznaczone pod przyszłą trasę w-z m.in.:

  • Śródmieście na obszarze pomiędzy ulicą Gdańską, Pileckiego, Artyleryjską i rzeką Brdą,
  • Bydgoszcz Wschód – pomiędzy ulicami Łęczycką, Kamienną, Fordońską i rzeką Brdą.
    (Hanna Bukowska, Uwarunkowania aerodynamiczne Miasta Bydgoszczy, Miejska Pracownia Urbanistyczna, Bydgoszcz 2016, s.9)

W celu utrzymania dotychczasowej wentylacji MPU rekomenduje zachowanie dotychczasowej szerokości ulic na terenach o korzystnych warunkach aerodynamicznych (por. Ryc. Rozmieszczenie terenów o korzystnych warunkach aerodynamicznych, szczególnie sprzyjających wentylacji miasta – Hanna Bukowska, Uwarunkowania aerodynamiczne Miasta Bydgoszczy, Miejska Pracownia Urbanistyczna, Bydgoszcz 2016, s.18). Poszerzenie ulic o charakterze równoleżnikowym, a taki układ ma projektowana trasa W-Z , może skutkować nasileniem efektu miejskiej wyspy ciepła. Ze względu na zmniejszenie udziału terenów zielonych na ww.obszarze, osłabieniu ulegnie też naturalny ruch powietrza ze stref zewnętrznych miasta do centrum, tzw. bryza miejska.