Koniec z betonozą w unijnych inwestycjach?
Pod koniec czerwca zaakceptowana została umowa partnerstwa. Jest to najważniejszy dokument określający współpracę między Unią Europejską a Polską. Dotyczy wykorzystania funduszy europejskich na lata 2021-2027. W umowie pojawiły się bardzo ważne zapisy dotyczące ochrony drzew.
Przeanalizowaliśmy zapisy umowy zatwierdzone przez Komisję Europejską. Zgodnie z zapisami nie będzie możliwe finansowanie ze środków unijnych projektów rewitalizacyjnych wiążących się z wycinką zdrowych drzew i tworzeniem dużych przestrzeni nieprzepuszczalnych. To duża zmiana, bo do tej pory drzewa często padały ofiarami inwestycji współfinansowanych przez UE.
Rewitalizacja bez wycinek
Szczególna dbałość o tereny zielone będzie miała miejsce w projektach rewitalizacyjnych przestrzeni publicznych, których projektowanie winno kierować się postulatami maksymalnego zachowania istniejących drzew i krzewów, poprawy warunków ich wzrostu oraz zwiększania powierzchni biologicznie czynnych – tak brzmi dokładny zapis z umowy.
Ponadto Komisja Europejska, biorąc udział w posiedzeniach komitetów monitorujących programów unijnych, będzie egzekwować wpisanie odpowiednich zasad w kryteriach wyboru projektów do dofinansowania. Komisja Europejska będzie również współpracować z partnerami społecznymi (np. organizacjami ekologicznymi) za pośrednictwem komitetów monitorujących, którzy będą prowadzić swoisty społeczny nadzór inwestycji rewitalizacyjnych realizowanych przez samorządy, tak aby uzgodnione zasady były przestrzegane.
Obowiązkowe standardy
Umowa podkreśla konieczność stosowania standardów, w tym w ramach prowadzenia prac budowlanych:
Mając na uwadze ochronę różnorodności biologicznej oraz potrzebę adaptacji do zmiany klimatu (w szczególności na obszarach miejskich), właściwe instytucje zarządzające w ramach realizowanych przedsięwzięć infrastrukturalnych, tam gdzie to adekwatne, będą priorytetowo traktowały zieloną infrastrukturę, w tym w szczególności drzewa. Instytucje zarządzające będą dokładały starań, aby zachowanie i rozwój zielonej infrastruktury, zwłaszcza drzew, były uwzględniane w całym cyklu projektowym, m.in. poprzez stosowanie standardów ochrony zieleni, w tym inwentaryzację i właściwą organizację prac budowlanych.
Umowa partnerstwa s. 259
Ochrona drzew w RPO w kujawsko-pomorskim
Urzędy marszałkowskie otrzymały od Komisji Europejskiej uwagi dotyczące przedstawionych Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2021-2027. Zapytaliśmy Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Warszawie o uwagi dotyczące programu w naszym województwie. Jak się okazuje Komisja po analizie programu Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza kazała wprowadzić zmiany dotycząca ochrony drzew w programie dla naszego województwa:
Podczas planowania budowy i funkcjonowania projektów wspieranych w ramach programu należy chronić drzewa i cenne siedliska przyrodnicze. Do programu nakazano dodać następujący zapis:
W celu ochrony różnorodności biologicznej, usługi ekosystemowe świadczone przez zieleń oraz potrzebę adaptacji do zmiany klimatu (w szczególności na obszarach miejskich), w ramach przedsięwzięć infrastrukturalnych zapewniona będzie ochrona bioróżnorodności, w tym w szczególności drzew
W dokumencie podkreślono, że przy wyborze realizowanych projektów zastosowanie powinny mieć kryteria premiujące rozwiązania proekologiczne. Instytucje zarządzające powinny również promować ekologiczne i społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne.
Źródła
- Umowa Partnerstwa na lata 2021-27: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/109763/Umowa_Partnerstwa_na_lata_2021_2027.pdf
- Uwagi Komisji Europejskiej do programu Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza 2021-2027 https://www.modrzew.org.pl/wp-content/uploads/2022/08/Observations_Fundusze-Europejskie-dla-Kujaw-i-Pomorza-2021_2027-1.pdf
